Chứng khoán phái sinh là gì? Những điều cần biết khi bắt đầu chơi

Chứng khoán phái sinh là gì? Một khái niệm quen thuộc với không ít nhà đầu tư tại Việt Nam. Nó mang đem đến cơ hội có lời trong cả 2 chiều tăng và giảm của thị trường. Để hiểu rõ hơn về hình thức đầu tư này, mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây của reagleplayers.com nhé.

I. Chứng khoán phái sinh là gì?

chung-khoan-phai-sinh-la-gi-1
Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng

Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng, bao gồm hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, trong đó xác nhận quyền, nghĩa vụ của các bên đối với việc thanh toán tiền, chuyển giao số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá đã được xác định trong khoảng thời gian hoặc vào ngày đã xác định trong tương lai.(theo khoản 9, điều 4, luật chứng khoán 2019).

Hoặc có thể hiểu đơn giản, chứng khoán phái sinh là một tập hợp đồng tài chính quy định quyền lợi, nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng. Trong đó, giá giao dịch sẽ được xác định ở thời điểm hiện tại, tuy nhiên thời điểm thực hiện sẽ ở một ngày cụ thể trong tương lai.

II. Đặc điểm của chứng khoán phái sinh

Mỗi công cụ phái sinh được xây dựng trên ít nhất một tài sản cơ bản và có giá trị liên quan đến phần tài sản đó.

Chứng khoán phái sinh không khẳng định quyền sở hữu đối với tài sản cơ sở mà chỉ là cam kết giữa các bên trong hợp đồng về quyền và nghĩa vụ phát sinh trong tương lai.

Công cụ phái sinh là công cụ liên quan đến đòn bẩy tài chính. Do đó, chứng khoán phái sinh chủ yếu là đầu tư vào sự thay đổi giá trị của tài sản hơn là vào các loại tài sản thực tế.

III. Các loại chứng khoán phái sinh trên thị trường

chung-khoan-phai-sinh-la-gi-2
Các loại chứng khoán phái sinh

1. Hợp đồng kỳ hạn 

Đây là loại hợp đồng được sử dụng trong giao dịch mua-bán. Giá đã được xác định và tài sản chỉ có thể được bán trong tương lai theo khoảng thời gian đã thỏa thuận trước đó.

2. Hợp đồng quyền chọn 

Đây là loại hợp đồng thường xuất hiện, trong đó một bên có quyền yêu cầu bên kia thực hiện nghĩa vụ giao dịch của mình theo thỏa thuận. Tài sản cơ sở thường được mua và bán vào một thời điểm cố định trong tương lai.

3. Hợp đồng quyền chọn

Hợp đồng hoán đổi là một thỏa thuận được giao kết trên cơ sở pháp lý có ngày giao dịch rõ ràng trong tương lai. Đồng thời, người mua và người bán cam kết trao đổi dòng tiền của công cụ tài chính của họ với nhau.

4. Hợp đồng tương lai 

Đây là một giao dịch được hoạch định dựa trên sự thỏa thuận giữa hai bên, là sự ràng buộc giữa người mua và người bán, buộc phải trao đổi tài sản với một mức giá cố định, trong một khoảng thời gian xác định, trong một tương lai đã định trước.

Và hiện nay, hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là một sàn giao dịch cực kỳ sôi động, được giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Bởi vì đây là một công cụ tài chính có đòn bẩy đáng kể, nếu bạn đầu cơ đúng cách, bạn sẽ kiếm được lợi nhuận tốt.

IV. So sánh chứng khoán phái sinh với chứng khoán thông thường

1. Ưu điểm

  • Phòng ngừa rủi ro có thể được cung cấp nếu các công cụ phái sinh được sử dụng để phòng ngừa các vị thế ngược lại trong một cuộc trao đổi.
  • Các công cụ phái sinh cung cấp nhiều cơ hội hơn cho đầu cơ (và rủi ro).
  • Ký quỹ thấp đối với hợp đồng tương lai và quyền chọn cung cấp đòn bẩy lớn hơn (bạn có thể thắng nhiều hơn nhưng cũng có thể thua nhiều hơn).

2. Nhược điểm

  • Các công cụ phái sinh có thể rất phức tạp và khó hiểu.
  • Các công cụ phái sinh có thể rất nguy hiểm trong tay các nhà đầu tư có kinh nghiệm vì tính phức tạp của chúng khiến các nhà đầu tư dễ dàng đưa ra quyết định sai lầm dẫn đến thua lỗ.
  • Đòn bẩy cao trong hợp đồng tương lai và các sản phẩm phái sinh khiến nhà đầu tư gặp rủi ro không giới hạn.

V. Một số lưu ý khi đầu tư chứng khoán phái sinh

chung-khoan-phai-sinh-la-gi-3
Lưu ý khi đầu tư chứng khoán phái sinh

Sau khi hiểu chứng khoán phái sinh là gì có thể thấy, đầu tư chứng khoán phái sinh không phải là việc dễ dàng. Thị trường phái sinh mang lại nhiều cơ hội và rủi ro hơn so với chứng khoán cơ sở. Vì vậy, để đảm bảo dòng tiền đầu tư sinh lời tuyệt đối, bạn cần lưu ý những điểm sau khi tham gia:

  • Trong tất cả các giao dịch mua hoặc bán, các bạn phải thực hiện bước ký quỹ và margin call trước khi giao dịch, để đảm bảo khả năng thanh toán.
  •  Luôn duy trì các yêu cầu ký quỹ hợp lý và ghi nhớ ngày hết hạn hợp đồng.
  • Nghiên cứu các loại chứng khoán phái sinh mà bạn định đầu tư để đảm bảo rằng khả năng bán khống sẽ có lãi để đóng giao dịch.
  • Cho dù đó là giao dịch có số lượng lớn hay nhỏ, chi phí giao dịch của phiên giao dịch phải được nêu rõ, cũng như tỷ lệ phần trăm thuế phải trả và nên chọn mức sàn thấp để tiết kiệm chi phí ở mức tối đa.

VI. Kết luận

Có thể thấy, chứng khoán phái sinh là một sản phẩm có nhiều ưu điểm so với các loại chứng khoán khác như cổ phiếu, trái phiếu. Tuy nhiên, nó cũng kéo theo mức độ rủi ro cao, kiếm lời nhanh nhưng cũng có thể mất số tiền đáng kể. Hy vọng bài viết về chứng khoán phái sinh là gì mà chuyên mục kinh doanh cung cấp sẽ hữu ích với bạn đọc.

Bài viết được đề xuất